“درماتیت” اصطلاح پزشکی برای بیان بروز التهاب پوست است. درماتیت تماسی واکنش پوست شما به چیزی در محیط است که باعث خارش و خشکی پوست می شود. شما در اثر تماس با یک ماده، شی یا مواد شیمیایی که برای پوست شما تحریک کننده است، دچار درماتیت تماسی میشوید. در این مقاله به درماتیت تماسی و راه های درمان آن میپردازیم.
درماتیت تماسی چیست؟
درماتیت تماسی بثورات پوستی است که در اثر تماس پوست با یک ماده ی خاص ایجاد می شود. بثورات می تواند باعث تورم، ایجاد خارش و ناراحت کننده باشد. اجتناب از آن ماده ی خاص که پوست به آن واکنش داده، به جلوگیری از عود آن کمک خواهد کرد.
انواع درماتیت تماسی
دو نوع درماتیت تماسی وجود دارد:
- درماتیت تماسی آلرژیک: سیستم ایمنی بدن شما نسبت به آلرژن واکنش آلرژیک نشان میدهد. آلرژن های رایج شامل فلزات جواهرات (مانند نیکل)، محصولات آرایشی و بهداشتی، عطرها و مواد نگهدارنده است. ممکن است چندین روز پس از قرار گرفتن در معرض بثورات پوستی ایجاد شود.
- درماتیت تماسی تحریک کننده: این بثورات دردناک به سرعت در پاسخ به یک ماده تحریک کننده ظاهر میشود. محرک های رایج عبارتند از اسید، مواد شوینده، صابون و پاک کننده ها. احتمال ایجاد درماتیت تماسی تحریکی بیشتر از درماتیت تماسی آلرژیک میباشد.
درماتیت تماسی چه کسانی را تحت تاثیر قرار می دهد؟
درماتیت تماسی می تواند هر فردی را در هر سنی، از نوزاد تا بزرگسال، تحت تاثیر قرار دهد. واکنش های پوستی میتواند پس از یک بار قرار گرفتن در معرض آلرژن یا پس از قرار گرفتن مکرر بدن با آلرژن درطول زمان، رخ دهد.
افرادی که در مشاغل خاصی کار می کنند در صورت مواجهه مکرر با مواد شیمیایی تحریک کننده یا آلرژن ها، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به درماتیت تماسی هستند. حرفه هایی که در معرض خطر بالای ابتلا به درماتیت تماسی هستند عبارتند از:
- کارگران ساختمانی
- گل فروشان
- گردانندگان مواد غذایی
- آرایشگران
- ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی (بیوتی تراپیست ها)
- سرایدار
- مکانیک
- هنرمندان
درماتیت تماسی چقدر شایع است؟
درماتیت تماسی بسیار شایع است. محرک ها و آلرژن های زیادی انسان را احاطه کرده اند. اگر پوست حساس یا بیماری های مزمن پوستی دارید، ممکن است درماتیت تماسی را بیشتر تجربه کنید.
تاثیر درماتیت تماسی بر بدن
درماتیت تماسی باعث ایجاد بثورات روی پوست شما میشود. این بثورات میتواند در هر جایی از بدن شما ایجاد شود و معمولاً قسمتی از پوست پوشیده از برجستگیهایی است که قرمز، خارشدار و گاهی دردناک هستند. بثورات ممکن است برای چند روز تا چند هفته ادامه داشته باشند. به طور کلی اگر تشخیص دهید که چه چیزی باعث واکنش پوست شما شدهاست، میتوانید از آن محرک یا آلرژن دوری کرده و به سرعت درماتیت تماسی خود را درمان کنید.
علل درماتیت تماسی
درماتیت تماسی می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- یک ماده تحریک کننده – مادهای که مستقیماً به لایه خارجی پوست آسیب می رساند.
- یک آلرژن – مادهای که باعث می شود سیستم ایمنی به گونهای واکنش نشان دهد که روی پوست تأثیر بگذارد.
درماتیت تماسی بیشتر در اثر محرک هایی مانند صابون ها و مواد شوینده، حلال ها یا تماس پی در پی و زیاد با آب ایجاد میشود.
درماتیت تماسی آلرژیک کمتر شایع است و می تواند با واکنش آلرژیک به مواد موجود در برخی محصولات مانند لوازم آرایشی یا برخی فلزات از جمله نیکل ایجاد شود.
استفاده از میوه ها و سبزیجات خام و نپخته نیز ممکن است باعث درماتیت تماسی آلرژیک در برخی افراد شود.
علائم درماتیت تماسی
علائم درماتیت تماسی شامل بثورات پوستی است که عبارتند از:
- بثورات قرمز تا بنفش رنگ و یا بطور کلی تیره تر از رنگ پوست طبیعی شما
- تورم کهیر مانند
- برآمدگی کوچک از جوش یا تاول
- تراوش مایع یا چرک
- بثورات دردناک همراه با احساس سوزش
- پوسته پوسته یا خشک بودن بثورات
- احساس خارش در پوست
خاراندن بثورات می تواند به پوست شما آسیب وارد کرده و باعث زخم شود. اگر این زخم عفونی شود، قرمز و پوسته پوسته به نظر می رسد و ممکن است دردناک باشد یا چرک کند.
علائم درماتیت تماسی در کدام قسمت های بدن ایجاد میشود؟
درماتیت تماسی، در هر جایی که پوست شما با یک آلرژن یا محرک تماس پیدا کرد، ممکن است ایجاد شود. رایج ترین قسمت که افراد علائم را تجربه می کنند عبارتند از:
- صورت، گردن و پوست سر
- لب ها، پلک ها و گونه ها
- دست ها، انگشتان و بازوها
- اندام تناسلی (آلت تناسلی، ناحیه واژن)
- زیر بغل
- پاها
چه چیزی باعث ایجاد درماتیت تماسی می شود؟
تماس فیزیکی پوست با یک آلرژن یا محرک باعث درماتیت تماسی می شود.
اگر بدن شما چیزی را که پوست شما آن را لمس می کند دوست نداشته باشد، سیستم ایمنی شما پاسخ میدهد. هنگامی که پوست متورم یا ملتهب میشود، نشان دهنده ی آن است که گلبول های سفید خون شما به ماده حساسیت زا یا محرک واکنش داده اند که می تواند باعث خارش پوست شود. اگر بثورات ناشی از یک عامل تحریک کننده باشد، ممکن است در عرض چند دقیقه ظاهر شود، یا ممکن است ساعت ها یا روزها بعد از قرار گرفتن در معرض یک آلرژن ظاهر شود.